Kara pazartesi korkusu
Yargıtay'ın AK Parti'yi kapatma girişimi piyasaları tedirgin etti. Yabancı sermayenin piyasalara 'kara pazartesi' yaşatabileceği ifade edilirken döviz ve faiz cephesinde yukarı yönlü hareket, Borsa'da ise sert bir düşüş bekleniyor.
Amerika'da mortgage kriziyle başlayan küresel dalgalanmanın menfi etkisi sürerken, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nın AK Parti'yi kapatma davası açması endişeleri artırdı. İş dünyası, bu girişimin demokrasiye vurduğu darbenin yanı sıra 2001 krizinden bu yana yakalanan müspet gidişatı baltalayacağı uyarısında bulunuyor. Dünya piyasalarının sıkıntı yaşadığı bir dönemde meydana gelen hukuk skandalının piyasalar için talihsizlik olduğunu belirten Halk Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Cebeci, bugünden itibaren piyasalarda bozulma gözleneceğini savundu. Türkiye Finans Genel Müdürü Yunus Nacar ise siyasi istikrar ile ekonomik istikrarın birbirini etkilediğine dikkat çekerken piyasaları paniğe kapılmamaları konusunda uyarıyor. Kapatma talebi ile birlikte doların 1,5 YTL seviyesine doğru tırmanacağı tahmininde bulunan eski SPK Başkanı Doğan Cansızlar da, Borsa'nın yüzde 70'lik kısmının, bankacılık sisteminin yüzde 42'sinin yabancıların elinde olduğunu hatırlatıyor. Teba Menkul Değerler'den Ersagun Şimşek, piyasaların güne sert bir açılışla başlayacağını söylüyor.
Cumartesi gününü 1.254 ile kapatan doların güne yükselişle başlayacağını belirten altın ve para piyasaları uzmanı Mehmet Ali Yıldırımtürk, Merkez Bankası'nın piyasalara hakim olduğunu, acil bir durumda dolara müdahale edebileceğini söylüyor. Genel havayı bozmayacak şekilde tedbir alınacağını kaydeden Yıldırımtürk, tahvil ve bonolarda da yükseliş bekliyor; ancak hızlı çıkışın yüzde 25'lere dayanmayacağı görüşünde. Bu durumda küçük yatırımcıya biraz beklemesi tavsiyesinde bulunan Yıldırımtürk, görerek hareket etmek ve söz konusu gelişmeyi itidalli karşılamak gerektiğini vurguluyor. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de benzer bir tabloyla karşılaştıklarını ifade eden Yıldırımtürk, "Fakat o dönemde yerli yatırımcının elinde döviz yoktu. Şimdi tam tersi. Merkez Bankası'nda 72 milyar dolar, bankaların elinde 100 milyar dolar mevcut para var. Dövizde aşırı bir yükselme olmayacaktır. Bu davanın ne yöne gideceği henüz belli değil. Dava açılıp açılmayacağına karar verilecek. Gel gitler mutlaka dalgalanma oluşturacaktır." dedi. Piyasa uzmanlarının ve iş çevrelerinin, kapatma talebinin ardından endişeleri ve yetkililerden beklentileri şöyle:
Merkez Menkul Değerler Genel Müdürü Savaş Uzunyol: Cumartesi günü dolar serbest piyasada 1.26'yı gördü. Önümüzdeki hafta 1.35'e kadar bir hareket olabilir. Parti kapatma davasının ardından yabancıların Türkiye'ye bakışı kesinlikle değişecektir. Borsa bugünden itibaren bir düşüş trendine girer; ancak fazla düşüş olacağını düşünmüyorum. Burada önemli olan yabancıların Türkiye'den çıkması. Bu sebeple dövizdeki hareket zamana yayılacaktır.
Halk Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Cebeci: Dünya piyasalarında bir dalgalanma yaşanırken Türkiye'de böyle bir durum olması piyasalar adına büyük bir talihsizlik. Pazartesi gününden itibaren piyasalar bozuk açılacaktır. Dövizdeki yükselişle birlikte borsada da bir miktar gerileme yaşanır. Çünkü Türkiye'nin son beş yılda elde ettiği kazanımların ardında siyasi istikrar yatıyor. Ama yine de ilerleyen haftalarda piyasaların bu kötü seyrinin devam edeceğini düşünmüyorum.
Türkiye Finans Katılım Bankası Genel Müdürü Yunus Nacar: Parti kapatma davasının ardından piyasalarda mutlaka bir dalgalanma olacaktır. Siyasi istikrar ile ekonomik istikrar bileşik kaplar gibidir, birbirinden etkilenmemesi mümkün değildir. Burada önemli olan toplumun tüm kesiminin panik içerisinde hareket etmemesi. Davanın seyrine bağlı olarak piyasaların etkilenme süreci uzayıp kısalacaktır.
Teba Menkul Değerler Kurumsal Satış ve Marka Müdürü Ersagun Şimşek: Güne sert bir açılışla başlayacak piyasalar için kriz bir an önce aşılmalı. Aksi halde ülkeyi ciddi bir kaos ortamı bekliyor. Halkbank ve Türk Telekom'un halka arzı bundan zarar görebilir. Tam krizin ortasındayken, sıcak para akışı kesilebilir. Bunun da ötesinde sekiz ay sürecek sancılı bir dönemi gören kimse buraya yatırım yapmak istemeyecektir. Pozisyon kapatmaya çalışan yabancıların ilk çekileceği piyasa Türkiye olacaktır. Çaresini bulduğu anda satıp pozisyon çıkaracaktır.
Eski Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Doğan Cansızlar: ABD'deki kriz zaten devam ediyor. Bu bizim gibi gelişmekte olan ülkeleri etkiliyor. Son olay da bu işe tuz biber ekti. Yabancıların piyasalardaki ağırlığı devam ediyor. Borsanın yüzde 70'lik kısmı, bankacılık sisteminin yüzde 42'si yabancıların elinde. 95 milyar dolarlık sıcak para varken cari açık 40 milyar dolara ulaştı. Kapatma talebi yabancıların davranışını etkileyecektir. Borsada bir miktar düşüş olacaktır. Şu an faizlerdeki yüzde 17-18'lik seyir daha yukarılara çıkabilir. Dolarda ise 1.50 seviyesinin görülebileceğini düşünüyorum. Ama yine de parti kapatmaktan kaynaklanan bu dalgalanmanın uzun vadeli olacağı kanaatinde değilim.
